Að axla ábyrgð .... þegar eitthvað fer úrskeiðis í læknismeðferð

Í Íslandi í dag var fjallað um málefni tveggja karlmanna sem létust fyrir aldur fram, hugsanlega vegna þess að eitthvað fór úrskeiðis í læknismeðferð þeirra.

Til mín hafa leitað fjölmargir sjúklingar eftir að eitthvað fór úrskeiðis í læknismeðferð þeirra. Meginreglan virðist sú að heilbrigðiskerfið gleymir að segja sjúklingum frá því að eitthvað hafi farið úrskeiðis eða segir svo óskýrt frá því að sjúklingurinn getur ekki almennilega skilið upplýsingarnar. Því síður virðist mikið um að sjúklingum í þessari stöðu sé sagt frá því að þeir eigi hugsanlega rétt á bótum úr svokallaðri sjúklingatryggingu, sem stofnuð var með lögum árið 2000. Með þeim lögum átti að auka og bæta réttarstöðu sjúklinga, til bóta, einmitt þegar eitthvað fer úrskeiðis.

Ég tel að heilbrigðisstofnanir og heilbrigðisstarfsmenn þurfi að endurskoða frá grunni með hvaða hætti þeir gera sjúklingum grein fyrir þegar eitthvað fer úrskeiðis. Það þarf að segja sjúklingum frá því, umbúðarlaust, útskýra hvað fór úrskeiðis og útskýra réttarstöðuna. Það þarf jafnvel stundum að biðja afsökunar. Mikið vantar á að upplýsingar séu nægilega greiðlega gefnar. Ég þekki engin dæmi þess að beðið sé afsökunar. 

Það hefur lengi legið fyrir að hér er alvarleg brotalöm í kerfinu. Samt gengur afar hægt að kippa þessu í liðinn. Bent hefur verið á að sérstakt starf umboðsmanns sjúklinga gæti skipt sköpum í málum af þessu tagi. Ég held að mikið sé til í því.

Ábyrgðarleysi?

Mér fannst með ólíkindum að Alþingi skyldi taka jólafrí í liðlega fjórar vikur á tímum eins og nú eru. Vegna kosninga eru framundan sex vikur þar sem þing verður ekki að störfum. Það eru mörg brýn verkefni sem þarf að leysa. Þau tefjast vegna kosninganna. Ekki sé ég hvernig slæmt ástand batnar við það.

Og svona í framhjáhlaupi: Er Framsóknarflokkurinn búinn að gleyma því að hann var í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum frá 1995-2007? Einkavæðing bankanna og þau mistök sem sýnast hafa verið gerð í þeim ferli voru jafnt í boði Framsóknarflokksins sem Sjálfstæðisflokksins. Heldur nýr formaður Framsóknarflokksins að pólitísk fortíð Framsóknarflokksins og ábyrgð hans á efnahagsstjórninni, einkavæðingunni og ríkisfjármálunum 1995-2007 hafi horfið við það eitt að hann var kosinn formaður?

Vill rjúfa þing 12. mars

Miklir peningar

Þetta eru hrikalegar fjárhæðir sem verið er að greiða og sýna best hversu mikið atvinnuleysið er orðið. Hversu lengi á Atvinnuleysistryggingasjóður fyrir bótum? Hvenær kemur að því að ríkissjóður þarf að leggja honum til fjármuni? Það verður að blása lífi í atvinnulífið svo hægt sé að fjölga störfum á ný. Það er áhyggjuefni hvað þetta gengur allt hægt.

Tveir milljarðar króna í bætur

Góðar fréttir

Þetta eru góðar fréttir. Nú skiptir miklu að Íslendingar haldi vel á hagsmunum sínum vegna þessa máls. Vonandi er iðnaðarráðuneytið að leita aðstoðar færustu sérfræðinga í því skyni.

Auknar líkur á olíu á Drekasvæðinu

Vonbrigði

Það eru mikil vonbrigði að ekki skuli enn hafa skapast aðstæður til að afnema gjaldeyrishöfin. Það eru einnig vonbrigði að í þeim efnum eigi jafnvel ekkert að gerast fyrr en 1. september nk.

Gjaldeyrishöftin fluttu okkur áratugi aftur í tímann. Gjaldeyrir er ekki keyptur nema með ströngum skilmálum. Þetta rifjar upp ástand sem var hér fyrir löngu, ástand sem enginn trúði að myndi koma aftur. 

Afnám gjaldeyrishaftanna er mikilvægur þáttur í þeirri endurreisn efnahagslífsins sem nauðsynleg er. Því fyrr sem þau verða afnumin því betra.

Gjaldeyrishöft ekki afnumin

Styrkleikamerki

Það hefur komið í ljós, ekki síst eftir hrunið, að betur hefði mátt standa að einkavæðingu bankanna. Í því ferli var vikið frá áður teknum ákvörðunum um t.d. dreifða eignaraðild. Af hverju var það gert?Það liggur fyrir að hrunið má m.a. rekja til rangra ákvarðana í hagstjórn. Regluverk var ekki eins traust og menn héldu. Eftirlitsstofnanir á vegum stjórnvalda brugðust. Aðvörunarorð voru virt að vettugi.

Sjálfstæðisflokkurinn hefur veitt ríkisstjórnum forystu frá lokum apríl 1991 þar til loka janúar á þessu ári. Sjálfstæðisflokkurinn getur því ekki vikist undan því að  skoða hvað fór úrskeiðis á þessu tímabili og tengslum þess við hrunið í október 2008. Hrunið gerðist á vakt Sjálfstæðisflokksins. Auðvitað koma fleiri stjórnmálaflokkar að málum því allan þennan tíma hefur Sjálfstæðisflokkurinn stjórnað í samstarfsríkisstjórnum, fyrst með Alþýðuflokknum, svo Framsóknarflokknum og síðast Samfylkingunni.

Ég tel það ótvírætt styrkleikamerki Sjálfstæðisflokksins að vinna með þeim hætti sem gert hefur verið í endurreisnarnefnd flokksins. Tilgangur vinnu af þessu tagi er fyrst og fremst að leita skýringa svo draga megi lærdóma. Enda krefjast landsmenn þess að skýringar finnist. Alþingi hefur sett sérstaka rannsóknarnefnd á laggirnar í sama tilgangi. Öll þessi vinna hefur þann mikilvæga tilgang: Að tryggja eftir föngum að þetta gerist aldrei, aldrei aftur. 

„Flokkurinn þoli stór orð"

Eftirfylgni

Formaður Samfylkingarinnar upplýsir hér að í apríl 2008 hafi íslensk stjórnvöld fengið ábendingu frá AGS um að erfiðleikar kynnu að vera framundan vegna stærðar bankakerfisins. Formaðurinn segir Fjármálaeftirlitið og Seðlabanka Íslands ekki hafa brugðist við tilmælum ríkisstjórnarinnar af nægilegum krafti. Með því staðfestir formaður Samfylkingarinnar það sem þegar hefur verið uppýst að Fjármálaeftirlitið og Seðlabanki Íslands brugðust í aðdraganda hrunsins. 

En úr því að ríkisstjórnin gerði sér grein fyrir að þessir aðilar voru ekki að bregðast við af nægilegum krafti af hverju gerði ríkisstjórnin ekkert meira? Bar ríkisstjórninni engin skylda til að sjá til þess að meiri kraftur væri þá settur í viðbrögðin af hálfu þessara eftirlitsaðila? Verður ríkisstjórn stikkfrí við það eitt að segja öðrum að gera hlutina, ef í ljós kemur að sá eða þeir sem verkið er falið, gera ekkert eða gera ekki nægilega mikið?

IMF varaði við í apríl

Samhengi hlutanna

Í frétt á visir.is kemur fram að AGS hafi áhyggjur af atvinnuleysinu hér á landi. Það eru þeir ekki einir um. Fyrirtæki fækka starfsmönnum og fara umvörpum í þrot m.a. vegna þess að Seðlabanki Íslands hefur haldið hér uppi vaxtastigi sem allt er að drepa. Eftir því sem fréttir herma hefur því vaxtastigi verið haldið uppi síðustu mánuðina að kröfu AGS. Þá liggur fyrir að hið nýja ríkisrekna bankakerfi er ófært um að veita rekstrarfé til fyrirtækja sem einhverja lífsvon eiga.  Skilja menn frá AGS ekki samhengi hlutanna?

Vonandi rétt

Vaxtastigið er að drepa allt hér. Fyrirtækin standa ekki undir þessum vöxtum. Einstaklingar standa ekki undir þessum vöxtum. Þetta hefur allt verið ljóst mjög lengi. Sagt var að skilyrði hefðu verið komin til vaxtalækkunar strax í janúarlok. Ekki lækkuðu vextirnir samt. Ég eiginlega veit ekki eftir hverju verið er að bíða. Kannski AGS hafi gefið grænt ljós á vaxtalækkun í þeim viðræðum sem staðið hafa liðna viku. Ræður AGS ekki efnahagsstefnunni hér?

Vextir fara að lækka

Hvenær ætla menn að skilja um hvað jafnrétti snýst?

Fram hefur komið að búið er að kjósa nýjan formann í bankastjórn Kaupþings. Kona valdist til formennskunnar og er það fagnaðarefni, ekki síst í ljósi þess að til formennsku í stjórnum hinna ríkisbankanna hafa valist karlar ef ég man rétt.

Í fréttum hefur einnig komið fram að í bankastjórn Kaupþings sitji nú einvörðungu konur. Sú frétt finnst mér merkileg, þó ég viðurkenni að ég fagna henni ekkert sérstaklega. Og tengist sú afstaða mín með engum hætti þeim ágætu konum sem þar hafa valist til setu.

Kannski má telja það ákveðinn áfanga í jafnréttisbaráttunni að það skuli teljast jafnsjálfsagt að skipa bankaráð þar sem einvörðungu sitja konur, eins og áður þótti sjálfsagt að skipa bankaráð þar sem einvörðungu sátu karlar. 

En jafnréttisbaráttan snýst ekki um það að eingöngu annað kynið sitji í nefndum, ráðum eða stjórnum. Með kröfum um jafnrétti er verið að fara fram á það að konur komi að málum til jafns við karlana. Í þriggja manna stjórn sé a.m.k. einn einstaklingur af öðru kyninu og þá tveir af hinu. Í fimm manna stjórn sé a.m.k. tveir af öðru kyninu og þrír af hinu o.s.frv. 

Mér finnst þessi samsetning bankastjórnar Kaupþings sýna að það er eins og menn ætli aldrei að skilja um hvað jafnréttisumræðan snýst.

Snarpt brugðist við

Það er athyglisvert í þessari frétt frá Írlandi að þar virðast menn hafi brugðist snarpar við en hér á landi við bankahruni. Yfirstjórn Seðlabanka Íra virðist eiga að breyta án einhverra teljandi tafa. Í kjölfar þjóðnýtingar banka fór efnahagsbrotadeild lögreglu í húsleit í viðkomandi banka.

Hér á landi kvartar sérstakur saksóknari yfir því að eftirlitsstofnanir sitji á málum og beini þeim ekki til hans, sbr. frétt á mbl.is í gær, sem ég bloggaði m.a. um. Engin húsleit hefur verið gerð í bönkunum þremur eftir hrunið, svo vitað sé. 

Enda varð þjóðin leið á seinaganginum með þeim afleiðingum sem þekktar eru. Seinagangurinn var á vakt okkar sjálfstæðismanna. Við berum því ábyrgð á honum. Það má orða það svo að sú vinstri stjórn sem hér stjórnar er að hluta og jafnvel öllu leyti í boði Sjálfstæðisflokksins, vegna mistaka sem við gerðum sem stjórnarflokkur. Mér finnst það frekar óþægileg staðreynd. En staðreynd er það engu að síður. Síðustu daga hef ég talað við fjölmarga sjálfstæðismenn sem eru sama sinnis. Við hefðum viljað sjá brugðist við málum snarpt strax í október/nóvember, svipað og Írar virðast vera að gera.

Endurskoða yfirstjórn bankamála

Fyrir hverja eru þessar eftirlitsstofnanir?

Hvernig má það vera að eftirlitsstofnanir hafa ekki látið mál renna til sérstaks saksóknara? Nógan tíma höfðu þær til að tína saman málin sem ættu með réttu að ganga til þessa nýja embættis.

Ætla eftirlitsstofnanirnar líka að bregðast hér, eins og þær brugðust í aðdraganda efnahagshrunsins? Eða er það virkilega svo að þær telji hlutverk sitt að slá skjaldborg um þá sem hugsanlega hafa brotið lög í staðinn fyrir að gera allt sem í þeirra valdi stendur til að draga þessa aðila til ábyrgðar?

 

Tregða við upplýsingagjöf