Loksins

Þetta er búið að taka tíma - of langan að mínu mati. En betra seint en aldrei. Sagan segir að VG hafi þvælst fyrir. Af hverju hefur hins vegar ekki fengist skýrt. Vonandi afgreiðir Alþingi þetta frumvarp fljótt og vel þannig að vinnan fari af stað sem allra fyrst.

Rannsóknarfrumvarpi dreift

Ganga í takt vs. sannfæringin

Út af fyrir sig er hægt að skilja afstöðu formanns þingflokks Frjálslynda flokksins þegar hann segist líta það alvarlegum augum að lítill flokkur eins og Frjálslyndi flokkurinn geti ekki gengið í takt. Með þessum ummælum er hann að vísa til þess að einn þingmanna Frjálslynda flokksins greiddi atkvæði gegn vantrauststillögu stjórnarandstöðunnar.

Á hinn bóginn verður að líta til stjórnarskrár lýðveldisins Íslands. Þar segir í 48. gr.:

Alþingismenn eru eingöngu bundnir við sannfæringu sína og eigi við neinar reglur frá kjósendum sínum.

Umræddur þingmaður Frjálslynda flokksins sem greiddi atkvæði gegn vantrauststillögu stjórnarandstöðunnar hefur útskýrt afstöðu sína með því að hann hafi talið óráð að leggja fram vantrauststillögu á þessu stigi. Nú bæri mönnum að einbeita sér að því að ná stjórn á ástandinu. Þetta er greinilega hans sannfæring og af henni einni er hann bundinn samkvæmt stjórnarskránni. Sama hversu gjarnan þingflokksformaðurinn vill að liðsmenn hans gangi í takt.

Afstaða Kristins tekin fyrir

Risavaxið og metnaðarfullt verkefni

Fjárlagahalli Bandaríkjanna er verulegur. Það er því metnaðarfullt markmið hjá Obama að lofa því að eyða honum, ekki síst í ljósi kostnaðarsamra lífgunaraðgerða til bjargar efnahagslífinu. Kunnugir segja að Bandaríkin með sama áframhaldi stefni í gjaldþrot um miðja þessa öld. Það verður spennandi að sjá hvernig til tekst hjá Obama.

Obama lofar sparnaði

Stjórnarsinni?

Skrítið að þingmaðurinn skyldi ekki bara sitja hjá. Ég er hjartanlega sammála honum í því að það sé andstætt hagsmunum þjóðarinnar, ef þing yrði rofið nú og boðað til alþingiskosninga. En því viðhorfi gat hann komið á framfæri með því að láta duga að sitja hjá. Með því að greiða atkvæði gegn vantrausttillögunni er þingmaðurinn að verja ríkisstjórnina falli og því í raun orðinn stjórnarsinni. Skyldi hann vera á leið í Samfylkinguna?

Kristinn andvígur vantrausti

Nýtt umboð?

Þetta endalausa tal stjórnarandstöðunnar um nauðsyn nýs umboðs er sérkennilegt og á skjön við allar meginreglur. Það er kosið til Alþingis á fjögurra ára fresti. Í kjölfar kosninga mynda einhverjir þingflokkar þeirra stjórnmálaflokka sem náð hafa kjöri til Alþingis meirihlutastjórn. Það felst í kosningum að kjósendur gefa alþingismönnum umboð til að stjórna landinu næstu fjögur árin. Meðan meirihluti alþingismanna treystir sér til að styðja sitjandi ríkisstjórn þarf ekkert umboð að endurnýja.

Ákvarðanafælinn foringi

Samt fjölgar þeim sem vilja taka upp evru

Niðurstöður þessarar skoðanakönnunar eru sérkennilegar að því leyti að á sama tíma og þeim fækkar sem sækja vilja um aðild að EB þá fækkarþeim minna sem vilja kasta krónunni og taka upp evru. Ég hef skilið það svo að evruna getum við ekki tekið upp nema ganga í EB. Spurning er því hvað svarendur í skoðanakönnuninni vilja í raun.

Minnkandi áhugi á ESB-aðild

Hvað vilja stuðningsmenn Samfylkingar?

Niðurstöður þessarar skoðanakönnunar koma ekki á óvart. Almenningur er reiður, ráðvilltur, telur sig illa svikinn og illa leikinn vegna þess sem yfir þjóðina hefur dunið. Almenningur leitar eðlilega sökudólga. Og sökudólgurinn sem liggur beinast við að láta óánægjuna bitna á er annars vegar ríkisstjórnin og hins vegar Sjálfstæðisflokkurinn vegna langrar stjórnarsetu. Framsóknarflokkurinn er greinilega líka að gjalda ríkisstjórnarsetu 1995-2007 - fylgi hans eykst lítið. Innanflokksátök þar hjálpa heldur ekki.

Mér finnst áhugavert að sjá að ekki nema helmingur stuðningsmanna Samfylkingarinnar styður ríkisstjórnina á sama tíma og tæplega 90% þeirra sem styðja Sjálfstæðisflokkinn styðja líka ríkisstjórnina. Stuðningsmenn Samfylkingarinnar virðast þannig vilja annað ríkisstjórnarmynstur en núverandi ríkisstjórn. Spurningin er þá, hvað vilja stuðningsmenn Samfylkingar? Þótt Samfylkingin hafi bætt við sig fylgi á kostnað m.a. Sjálfstæðisflokksins er ljóst að einir ná þeir ekki að mynda meirihlutaríkisstjórn. Kostirnir eru þá að mynda ríkisstjórn með VG, Framsókn og Frjálslyndum. 

Eitt helsta baráttumál Samfylkingarinnar er aðild að EB og hefur forysta flokksins lengi státað sig af því að vera eini íslenski stjórnmálaflokkurinn sem tekið hefur svo einarða afstöðu með EB aðild. Halda stuðningsmenn Samfylkingarinnar að það baráttumáli náist fram í ríkisstjórnarsamstarfi með  VG? VG hefur einn stjórnmálaflokka endurnýjað yfirlýsingu sína um að þeir séu algerlega mótfallnir aðild að EB. Aðrir flokkar, a.m.k. Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn eru að endurmeta afstöðu sína til aðildar.

Sjálf á ég ekki von á öðru en að landsfundur Sjálfstæðisflokksins í lok janúar nk. gefi forystu flokksins óskorað umboð til að sækja um aðild að EB. Að þeirri niðurstöðu fenginni er ljóst að helsta og mikilvægasta baráttumál Samfylkingarinnar nær ekki framgangi nema í ríkisstjórnarsamstarfi við Sjálfstæðisflokkinn. Hvað eru stuðningsmenn Samfylkingarinnar þá að hugsa þegar þeir segjast vera á móti ríkisstjórn Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks? Endurspeglar þessi afstaða stuðningsmanna Samfylkingarinnar e.t.v. að stuðningur þeirra við aðild að EB er ekki eins afdráttarlaus og haldið hefur verið fram hingað til? Vilja þeir fremur ríkisstjórnarsamstarf með VG sem augljóslega myndi aldrei sækja um aðild að EB?

Hinn almenni kjósandi bíður átekta. Hann áttar sig á að það þarf að vinna ákveðin verk áður en nokkuð verður ákveðið með kosningar. Það væri algert ábyrgðarleysi af ríkisstjórninni að hlaupast frá núna, hversu hátt sem eftir því er kallað. Stjórnmálamenn eru kosnir til að standa í lappirnar þegar á móti blæs, ekki til að hlaupast undan ábyrgð og gera slæmt ástand ennþá verra. Og þegar boðað verður til kosninga, hvenær sem það verður, bendir allt til þess að afstaða flokkanna til EB aðildar muni vega þyngst þegar í kjörklefann kemur.

Formaður VG má ekki til þess hugsa að aðrir flokkar nái að breyta afstöðu sinni til EB aðildar og þar með einangra hans flokk í andstöðunni við EB aðild. Hann veit sem er að ef næstu alþingiskosningar snúast um EB aðild mun flokkur hans litla uppskeru fá enda mikill stuðningur meðal landsmanna við að sækja um EB-aðild. Í kosningum sem snúast um EB aðild munu kjósendur kjósa þá flokka sem styðja aðild að EB - til að tryggja að helsta verk næstu ríkisstjórnar verði að sækja um aðild. Það mun vart gerast í ríkisstjórn sem VG er aðili að. Þetta veit formaður VG enda gamall refur í pólitík.  Þess vegna vill formaður VG kosningar núna. Með kröfu sinni um kosningar lætur formaður VG stundarhagsmuni eigin flokks ráða meiru en þjóðarhag. Flóknara er þetta ekki.

31,6% stuðningur við stjórnina

Jákvæð skref

Þetta bréf forsætisráðherra til kjararáðs er til sérstakrar fyrirmyndar og sjálfsagt að opinberir starfsmenn þurfi tímabundið að taka á sig launalækkun eins og margir aðrir í þjóðfélaginu. Þá er það sérstakt fagnaðarefni að loksins skuli búið að ákveða að afnema eftirlaunalögin frá 2003. Þótt fyrr hefði verið og gera breytingar á réttindavinnslu ýmissa embættismanna til samræmingar öðrum opinberum starfsmönnum.

Óska eftir launalækkun

Skynsamlegt?

Tillögur Viðskiptaráðs eru um margt athygli verðar og sumar þarfar og nauðsynlegar eins og t.d. að draga úr ábyrgð stjórnenda fyrirtækja í aðdraganda gjaldþrota. Ég velti fyrir mér tillögu um alhliða niðurfærslu skulda hjá fyrirtækjum. Ef ræða á alhliða niðurfærslu skulda - þarf þá ekki að taka skuldir einstaklinga líka? Og í þessari umræðu kemur alltaf upp spurningin: Hvað með þá sem gættu hófs og eru ekki skuldum vafnir. Hvað á að gera fyrir þá svo fyllsta jafnræðis sé gætt?

Vilja alhliða niðurfærslu skulda

Svigrúm vegna álagningar

Það er greinilegt að lágvöruverðsverslanirnar hafa minna svigrúm til að lækka álagningu þannig að verðhækkanir, t.d. vegna mikilla gengisbreytinga fara beint út í verðlagið hjá þeim, af fullum þunga, á meðan aðrir stórmarkaðir geta eitthvað dregið úr hækkunum með því að lækka álagningu á móti. Athyglisverðust er niðurstaðan hjá Nóatúni, sem auglýst hefur stíft síðustu daga um að 4000 vöruflokkar hafi verið lækkaðir í verði. Er auglýsingaherferðin blekking eða var verðlagseftirlit ASÍ á ferð áður en Nóatún lækkaði? Gott væri að fá skýringu á því.

Verðmunur milli verslana minnkar