Feður, til hamingju með daginn

Sérstakur feðradagur, líkt og sérstakur mæðradagur, á sér langa sögu í nágrannalöndum okkar.

Í Bandaríkjunum er þriðji sunnudagur í júní tileinkaður feðrum. Þar í landi komu fram hugmyndir um sérstakan feðradag fyrir réttri öld, eða árið 1909. Fyrsti feðradagurinn í Bandaríkjunum var þó ekki haldinn fyrr en 10 árum síðar, 19. júní 1919 í Washington. Dagurinn var þó ekki festur í sessi í öllum ríkjum Bandaríkjanna fyrr en með sérstakri forsetatilskipun í tíð Lyndon Johnson árið 1966. Richard Nixon gerði daginn síðan að sérstökum viðurkenningardegi fyrir feður með yfirlýsingu árið 1972.

Í Noregi, Svíþjóð og Finnlandi er feðradagurinn annar sunnudagur í nóvember. Danmörk miðaði lengi við þennan saman dag en nú er hann haldinn hátíðlegur 5. júní ár hvert þar í landi. Svíar hafa haldið upp á sérstakan feðradag allar götur frá árinu 1931 og Danir frá árinu 1935.

Liðlega 70 árum síðar, eða árið 2006, var í fyrsta sinn hér á landi, haldið upp á sérstakan feðradag, annan sunnudag í nóvember. Sérstakur feðradagur á sér þannig örstutta sögu á Íslandi. Er það raunar sérstakt umhugsunarefni að það skyldi taka okkur liðlega sjö áratugi að feta að þessu leyti í fótspor helstu nágrannalanda okkar. Við erum nú vön að vera snögg að tileinka okkur ýmislegt sem gert er í útlöndum. Fyrsti mæðradagurinn var haldinn hátíðlegur hér á landi 1934, réttum aldarfjórðung eftir að farið var að halda slíkan dag hátíðlegan í útlöndum.

Kannski segir þessi staðreynd allt sem segja þarf um stöðu feðra í íslensku samfélagi fram til þessa.

Athugasemdir

[Gísli Gíslason, 11.11.2007 kl. 12:14]

Góð grein og ég hlakka til að hlusta á ykkur á eftir.  Staða feðra er hin hliðin á jafnréttisumræðinni og sú hlið þarf meir  að fjalla um.

[Kolbrún Baldursdóttir, 11.11.2007 kl. 20:22]

Sæl Dögg, mig langar til að óska þér til hamingju með framgöngu þína á þinginu. Frumvarp það sem þú mæltir fyrir var tímamótarfrumvarp og að mínu mati löngu tímabært.
Með kveðju,
KB

[Gísli Guðmundsson, 11.11.2007 kl. 22:45]

Sæl og blessuð Dögg og þakka þér kærlega fyrir kveðjuna til okkar feðra á þessum degi.

Mig langar aðeins til þess að vekja athygli á því að áður hefur verið reynt að festa í sessi feðradag hér á landi. Ég man ekki nákvæmlega hvaða ár það var en um 2002 held ég það hafi verið sett á af þáverandi jafnréttisnefnd Austur-Héraðs, núverandi Fljótsdalshérað. Feðradagurinn var valinn að halda að vori eftir amerískri fyririrmynd og var vel kynntur í fjölmiðlum um land allt í tvö ár eða svo en náði ekki að festa sig ísessi utan Héraðs og fór svo að dagurinn færðist meir og meir innanhéraðs árin þar á eftir uns hann hjaðnaði niður.

Sá einstaklingur sem mest dreif þessa hugmynd um feðradag áfram, hafði veg og vanda að honum heitir Philip Vogler og rekur fyrirtæki hér á Héraði sem nefnist Lingua.  Philip er merkismaður sem víða hefur komið við í jafnréttismálum sem öðrum samfélagslegum málum.

Mig langar endilega til að halda á lofti viðleitni hans um stofnun feðradags á lofti því eftir því sem ég best veit þá er hann sá fyrsti sem reyndi að koma feðradegi á hér á landi og telst því frumherji.

Vonandi festist feðradagurinn í sessi og fái jafnmikið vægi í samfélaginu og mæðradagurinn.

[Sigurður Haukur Gíslason, 11.11.2007 kl. 22:51]

Takk fyrir góðan fyrirlestur í dag á ráðstefnu um Réttindi barna við skilnað sem Félag um foreldrajafnrétti stóð fyrir.

Allir fyrirlesararnir voru sammála um það að ástandið í þessum málaflokki er ekki gott. Ég reikna því með að frumvarp þitt fái mikinn meðbyr í þinginu.

[Jóhanna Magnúsar- og Völudóttir , 12.11.2007 kl. 09:07]

Já, til hamingju með daginn í gær - pabbar! .. Auðvitað á að vera feðradagur eins og mæðradagur, ... þó það nú væri!

Tek jafnframt undir orð Kolbrúnar hér að ofan.