Eru konur konum verstar eftir allt saman?

Niðurstöður rannsóknar sem gerð var í Háskólanum í Reykjavík á óútskýrðum launamuni karla og kvenna eru okkur konum alvarlegt umhugsunarefni, ekki síst á þessum degi, 19. júní.

Rannsóknin sýnir að stór hluti launamunar kynjanna sé innbyggður í hugarfar okkar og væntingar. Í frétt af fundinum, þar sem niðurstöðurnar voru kynntar kemur þetta m.a. fram um helstu niðurstöður rannsóknarinnar (sjá http://ru.is/?PageID=65&NewsID=1622):

Konur bjóða körlum hærri laun en konum, en karlar bjóða kynbræðrum sínum ennþá hærri laun.

Konur reikna með að konur sætti sig við lægri laun en karlar.

Bæði konur og karlar gera ráð fyrir að konur sætti sig við mun lægri laun en karlar og er munurinn frá 13 til 19 prósent.

Konur ráðleggja kynsystrum sínum að biðja um mun lægri laun en þær myndu ráðleggja körlum og er munurinn meiri en 10%. Karlmenn ráðlegga körlum einnig að biðja um hærri laun en þeir ráðleggja konum, en munurinn á ráðleggingum þeirra er minni.

Konur búast við að konum verði boðin 13 til 15 prósentum lægri laun en karlar. Karlar búast við að munurinn sé minni.

Konur ráðleggja kynsystrum sínum að sætta sig við 11 til 12 prósentum lægri laun en þær ráðleggja körlum að sætta sig við. Þetta er mun meiri munur en þegar karlar ráðleggja fólki.

Ég bara skil þetta ekki og á raunar bágt með að trúa þessu. Ég held að næst þurfi að rannsaka af af hverju konur gefa kynsystrum sínum svona ráð. 

Athugasemdir

[María Kristjánsdóttir, 20.6.2007 kl. 01:40]

Það tekur tíma fyrir þann sem hefur verið misrétti beittur að fá sterka sjálfsmynd -er það ekki stærsti hluti skýringarinnar? Margar konur líka er gegna stjórnunarstörfum eru oft ekki eins rausnarlegar (á ýmsum sviðum) og karlar geta verið í svipuðum störfum og ég hef helst getað skýrt það fyrir sjálfri mér- með þessu með sjálfsmyndina.

[Aðalheiður Ámundadóttir, 20.6.2007 kl. 02:33]

Takk fyrir þetta Dögg. Við þurfum á þessari sjáfsskoðun að halda og ég er sammála Maríu varðandi sjálfsmyndina... En þá á ég ekki endilega við mína sjálfsmynd eina og sér heldur einhverskonar 'sögulega' sjálfsmynd sem ég burðast með, sjálfsmyndina hennar mömmu og hennar ömmu... Við þurfum sumsé að safna jákvæðri sjálfsmynd og vera í stöðugri sjálfskoðun

[Matthildur Ágústa Helgadóttir Jónudóttir, 20.6.2007 kl. 08:47]

Þetta er auðvitað skítt.  Ég vil varla trúa þessu og vildi gjarnan fá upplýsingar um stærð úrtaks og hvernig þessi könnun var gerð.  Þetta sýnir kannski best að nú þurfum við í alvöru að snúa okkur að því að rannsaka af hverju.  

[Gísli Gíslason, 20.6.2007 kl. 09:34]

Þetta er auðvitað slæmt,   mjög slæmt.  Það væri fróðlegt að skoða úrtakið, þar sem því miður er ennþá mun færri konur  en karlar í stjórnunarstöðum.   

Ég held að þessi þróun að konur nái jafnri stöðu karla á vinnumarkaði fari sama með annarri þróun, sem er heimilisvæðing feðranna.  Í dag bera konur ennþá  meiri ábyrgð á heimilinu og uppeldi barna  og karlar bera ennþá meir úr bítum á  vinnumarkaði.  Þetta eru tveir ferlar, foreldrajafnrétti og launajafnrétti munu haldast í hendur.  Kynbundinn munur í heimilis- og foreldraábyrgð endurspeglar stöðu kynjanna á vinnumarkaði

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 20.6.2007 kl. 09:44]

Ætli skýringin sé ekki einfaldlega sú að konur eru helmingur mannkyns. Þær eru einfaldlega hluti af samfélaginu og því hugarfari sem þar ríkir; aldar upp af feðrum sínum og undir áhrifum þeirra, bræðra sinna og eiginmanna ekkert síður en mæðra, systra og vinkvenna. 

Við erum ekki "betri helmingur" nokkurs hlutar þó því sé stundum haldið fram í skjallræðum karla og sjálfshóli kvenna. Við erum einfaldlega hinn helmingurinn,  hvorki verri né betri en mannkyn allt yfirleitt.  Því fyrr sem við áttum okkur á þessu, því betra.

Stígum bara niður úr sjálfsupphafningunni og lítum í eigin barm. Það væri ágæt byrjun.

[halkatla, 20.6.2007 kl. 13:00]

vá ég hef aldrei lesið jafn mikið bull!!!!! Ekki trúa þessu - konur eru ekki þroskaheftir hálfvitar sem vafra um með illkvittni og heimsku og kunna ekki að vinna né haga sér á vinnustað eða innan um aðra, reyndandi að svekkja og koma fæti fyrir vinkonur sínar!!! þær eru sko bara ósköp venjulegir menn. Ég ítreka að ég hef aldrei lesið jafn mikið bull um konur. Fræðimennirnir sem tóku þetta saman eru ekki alveg í lagi, ég held að það sé málið. Þetta er fólk sem virðist alveg greinilega úti að aka

 p.s ég þekki konur á vinnumarkaði og hef umgengist konur allt mitt líf ÞESSVEGNA veit ég að þetta er EKKI SATT  

[Þorsteinn Siglaugsson, 20.6.2007 kl. 14:05]

Þetta er alls ekki ótrúverðug niðurstaða. Ef fólk gengur almennt útfrá því að launamunur sé til staðar er fyllilega eðlilegt að gera ráð fyrir að hann hafi áhrif þegar kemur að ráðningu. Ef ég ætti að ráðleggja konu fyrir viðtal varðandi starf þar sem 15% launamunur er staðreynd myndi ég ekki ráða henni heilt ef ég hvetti hana til að óska eftir sömu launum og karl sem sækti um sama starf - það væri einfaldlega ekki raunhæft. Niðurstöðurnar benda hins vegar líka til þess að mýtan um samsæri karlmanna gegn konum á vinnumarkaði styðjist ekki við nein rök. Femínistar ættu að taka þessar niðurstöður alvarlega og leita leiða til að brjóta mynstrið upp. Það getur vissulega verið erfitt en er ábyggilega hægt. Kvart og kvein dugar hins vegar ekki til.

[mongoqueen, 20.6.2007 kl. 20:30]

Ég er að sjálfsögðu sammála því að konur og karlar eigi að fá sömu laun fyrir sama starf...og því miður er það staðreynd að konur eru að fá lægri laun greidd fyrir nákvæmlega sama starfið og sama vinnutíma.

Ég hefði samt gaman af því að leggja könnun fyrir jafn margar konur og karla. Í þeirri könnun myndi ég vilja kanna hversu oft konur og karlar biðja um launahækkun, hverjar launakröfur þeirra eru fyrir eitt ákveðið starf, hversu erfitt þeim finnst að biðja um launahækkun og svo framvegis!

Ég er nánast viss um það að að við konur erum miklu ragari við að biðja um launahækkun og hræddari við höfnun. Ég er líka nánast viss um það að ef karlmaður biður um 500 þús fyrir ákveðið starf þá biður konan um 400 þús.....þetta er bara mín tilgáta svona miðað við það sem ég skynja í mínu umhverfi!

 Fyrir utan það að við konur erum miklu hræddari við að taka að okkur stjórnunarstöðu

[gerður rósa gunnarsdóttir, 21.6.2007 kl. 06:19]

Mér finnst konur já oft vera ragari til ýmissa hluta en karlmenn. Skorta sjálfsöryggi. Finnst þetta svo algengt að ég vil jafnvel ganga svo langt að kalla þetta eðlislægt. Vona að það sé rangt hjá mér.

[Guðmundur Pálsson, 21.6.2007 kl. 10:03]

Ég slæ hér fram fornri sálfræðilegri thesu:

Konur hafa leynda ósk um að karlmaðurinn sé fyrirvinnan. Því fyrirvinnan er þræll en ekki húsbóndi og valdamaður.

Þær eru örlátari við karlmenn en kynsystur sínar. ( Rétt eins og karlmenn eru örlátari við konur, auðvitað)

Þær vilja ekki ráðleggja kynsystrum sínum að fara fram á hærri laun en þær sjálfar myndu gera.

Margar konur skilgreina vald sitt ekki sem opinbert vald heldur intimt og persónulegt. Vald þeirra felst í að hafa áhrif á persónur en ekki strúktúra.

Með góðri kveðju

Guðmundur Pálsson

[Katrín Anna Guðmundsdóttir, 21.6.2007 kl. 22:33]

Mætti ég vinsamlegast beina þeim tilmælum til kvenna að detta ekki ofan í gryfjuna um að draga upp frasan "konur eru konum verstar"? Konur eru alls ekki konum verstar. Það er ekki eins og þessi könnun hafi hvítþvegið karla af kynjamisrétti. Síðan væri kannski ágætt að spá í hvað það er að vera einhverjum verstur. 

Frasinn "konur eru konum bestar" er miklu jákvæðari, eflir samstöðu og dregur fram í dagsljósið allt það sem konur eru að gera fyrir hvor aðra. Langar að minna á að það voru konur sem stofnuðu bæði Kvennaathvarið og Stígamót og hafa haldið baráttunni gegn kynferðisofbeldi á lofti. Þetta er bara eitt dæmi af mörgum.

Langar svo að spyrja þær konur sem halda frasanum "eru konur konum verstar" á lofti hvort að þær myndu nokkurn tímann voga sér að skrifa blogg með fyrirsögninni "eru karlar konum verstir eftir allt saman"?

Ég er nokkuð viss um að svarið er nei...  

[Dögg Pálsdóttir, 21.6.2007 kl. 23:53]

Meðan tjáningarfrelsi er virt í landinu þá hlýtur hver og einn að mega nota hver þau orð sem hann vill, meðan þau meiða ekki annan.

Og afsakið - miðað við rannsóknina þá voru konur óvart verri við konurnar en karlarnir við konurnar þegar kom að því að meta hvaða laun konurnar ættu að fá. Vissulega töldu bæði kynin að konurnar ættu alltaf að vera með lægri laun, en launamunurinn sem konurnar töldu eðlilegan var meiri en launamunurinn sem karlarnir töldu eðlilegan.

Þetta eru hræðilegar niðurstöður og konur þurfa að þora að horfast í augu við þessa staðreynd. Og ef það hefði átt við að segja að karlar væru konum verstir eftir allt saman þá hefði ég svo sannarlega þorað að segja það. Það átti bara því miður ekki við í þessu tilviki. Það hefur aldrei skort á að ég þori að segja hlutina. umbúðalaust.

[Katrín Anna Guðmundsdóttir, 22.6.2007 kl. 00:56]

Auðvitað má fólk nota þau orð sem það vill - meira að segja líka í mörgum tilfellum þegar þau meiða annan. Ástæðan fyrir því að ég setti inn ofangreinda athugasemd er að ég er á þeirri skoðun að frasinn "konur eru konum verstar" dragi úr samstöðu kvenna á milli og sé í raun partur af þessu "þetta er allt konum að kenna" andrúmslofti. Bæði kyn fæðast inn í sama kynjakerfi en þar er okkur úthlutað mismunandi boxum - eftir kyni og bæði kyn taka þátt í að viðhalda kynjakerfinu. Kynjakerfið byggir á yfirráðum karla og undirgefni kvenna og frasinn "konur eru konum verstar" fríar karla ábyrgð á meðan hann lætur konur líta út fyrir að vera örgustu illmenni. Ég leyfi mér að fullyrða að það er engin tilviljun að frasinn "karlar eru konum verstir" er ekki samþykktur á meðan frasinn "konur eru konum verstar" er útbreiddur. 

Það er ágætt að segja hlutina umbúðalaust - góður kostur að mínu mati. Ég er bara alls ekki á því að ofangreindur frasi sé umbúðalaus heldur er hann partur af kynjakerfinu. Það mætti t.d. varpa fram þeirri spurningu af hverju frasinn "karlar eru konum verstir" heyrist ekki í umræðunni um kynferðisofbeldi? Svona ef fólk ætlar að tala umbúðalaust án þess að skafa utan af hlutunum.... Tek fram að ég vil sjálf ekki nota þann frasa í umræðunni um kynferðisofbeldi. Ég hugsa að mörgum þyki ástæðan augljós. Því miður finnst fólki ekki eins augljóst af hverju frasinn "konur eru konum verstar" er slæmur frasi sem við ættum að forðast sérstaklega að nota og helst reyna að gera að fornaldarhugtaki fyrir framtíðina...