Gleymast börnin í annríki dagsins?

Eins og lesendur þessarar bloggsíðu minnar hafa séð þá eru mér málefni barna sérstaklega hugleikin. Ég hef lengið verið þeirrar skoðunar að við séum of oft að gleyma börnunum í annríki dagsins. Við erum líka að leggja of mikið á börnin okkar. Það eru of mörg börn sem alast upp við það að foreldrarnir (í þeim tilvikum sem þau búa ekki lengur saman) eru sífellt að kynna börnin fyrir nýjum og nýjum "vini" eða "vinkonu" og ætlast jafnvel til að börnin kalli þessa "vini" og "vinkonur" "pabba" og "mömmu". Mér er sagt að hér á landi séu dálítið sérstök viðhorf í þessu efni. Erlendis gæti foreldrar í þessar stöðu þess að halda samskiptum sínum við aðila af hinu kyninu frá börnum sínum þangað til ljóst er að alvara sé í nýju sambandi.

Þess vegna tek ég svo heilshugar undir hugleiðingar Biskups Íslands í áramótapredikun hans. Ábendingar hans eru þarfar, tímabærar og hárréttar. Þær eru raunar af sama meiði og ábendingar herra Sigurbjörns Einarssonar biskups í ávarpi sem hann hélt við móttöku verðlauna Jónasar Hallgrímssonar. Um það bloggaði ég hér og hér. Við erum ekki að gefa börnunum þann tíma sem þau þurfa og eiga skilið af okkur.

Ég er ekki að krefjast þess að konur hætti að vinna úti. Alls ekki. Í orðum mínum felst hins vegar krafa um að við viðurkennum, horfumst í augu við, að það þarf að sinna börnum, það þarf að gefa þeim tíma, það þarf að ala þau upp. Á öllu þessu bera heimilin, foreldrarnir, frumábyrgð, feður ekki síður en mæður, sem og aðrir sem foreldrarnir fá til að styðja sig í því hlutverki.   

Ég hef haldið því fram að tími feðra sé ónýtt auðlind þegar kemur að umönnun barna. Sem betur fer hefur mjög margt breyst í þessum efnum á síðustu árum, en ekki nóg. Þeim fer fjölgandi feðrunum sem vilja vera og eru mjög virkir þátttakendur í umönnun og uppeldi barna sinna. Sumir til jafns við mæðurnar og er það vel. Þannig á það að vera. Foreldraábyrgð á að vera jöfn og sú ábyrgð er ekkert meira viðfangsefni kvenna fremur en karla.

En það er of oft sem feður fá ekki að sinna börnum sínum í þeim mæli sem þeir kjósa. Og enn og aftur, ég er að tala um þau tilvik þar sem allt er í lagi með báða foreldra. Ég er ekki að tala um tilvikin þar sem eitthvað er að, sem gerir annað hvort foreldrið illa hæft til að sinna börnum. Svo eru auðvitað líka til foreldrar, oftar feður, sem nenna ekki að sinna börnum sínum, vilja ekki einu sinni umgangast þau. Um þau tilvik er ég heldur ekki að tala hér.

Frumvarpið til laga um breytingu á barnalögum, sem ég lagði fram á Alþingi síðasta haust, og sem vonandi fær brautargengi nú á nýju ári, hefur að markmiði að jafna foreldraábyrgð. Því er ætlað að tryggja, eftir því sem hægt er í löggjöf, að foreldrar, þótt þau sjálf hætti að búa saman, haldi áfram að vera bæði virkir þátttakendur í uppeldi og umönnun barnanna. Ég trúi því einlæglega að jöfn foreldraábyrgð sé stærsta framfaramálið í jafnréttisbaráttunni nú um stundir.

Alvarlegt ef börn rofna úr tengslum við þjóðararfinn

Athugasemdir

[Elías Theódórsson, 1.1.2008 kl. 17:23]

 

"Ég er ekki að krefjast þess að konur hætti að vinna úti. Alls ekki. Í orðum mínum felst hins vegar krafa um að við viðurkennum, horfumst í augu við, að það þarf að sinna börnum, það þarf að gefa þeim tíma, það þarf að ala þau upp. Á öllu þessu bera heimilin, foreldrarnir, frumábyrgð."

Þetta eru ekki ný sannindi. En þjóðfélagskerfið okkar styður ekki ábyrga foreldra sem vilja ala upp sín börn. Framfærslukostnaður fjölskyldu er wvo hár að það þarf tvær fyrirvinnur. Þar af leiðandi eru börn sett á uppseldistofnanir sem kostaðar eru af opinberu fé. Valkostur foreldra er nánast enginn að annast uppeldi barna sinna nema þau séu því fjársterkari. Síðan hefur áróðurinn í þjóðfélaginu verið slíkur að margir foreldrar veigra sér viða að ala upp sín börn sjálf. Heimavinnandi foreldri er launalaus, án lífeyrisjóðs og annarra réttinda sem "útivinnandi" fólk hefur. Það yrði mikið framfaraskref í réttindabaráttu barna að yfirvöld geri amk tilraun með heimgreiðslur til heimavinnandi foreldra sem kjósa að ala upp sín börn sjálf. Heimgreiðslur yrði ekki aukning á útgjöldum heldur aðeins tilfæsla á fé frá uppeldisstofnunum til foreldrana sjálfrar. Ég vil að lokum minna á að heimgreiðslur eru á stefnuskrá sjálfstæðisflokksins. En sá flokkur hefur haft undir höndum málefni menntamála of fjármála ríkisins frá árinu 1991. Ásamt því að hafa verið leiðandi í sveitastjórnum nokkurra stærstu sveitafélaga landsins.

 

[Viktoría Rán Ólafsdóttir, 1.1.2008 kl. 20:26]

Sæl og gleðilegt ár,

Þessi hluti umræðu þinnar vakti áhuga  minn:  "...Við erum líka að leggja of mikið á börnin okkar. Það eru of mörg börn sem alast upp við það að foreldrarnir (í þeim tilvikum sem þau búa ekki lengur saman) eru sífellt að kynna börnin fyrir nýjum og nýjum "vini" eða "vinkonu" og ætlast jafnvel til að börnin kalli þessa "vini" og "vinkonur" "pabba" og "mömmu". Mér er sagt að hér á landi séu dálítið sérstök viðhorf í þessu efni. Erlendis gæti foreldrar í þessar stöðu þess að halda samskiptum sínum við aðila af hinu kyninu frá börnum sínum þangað til ljóst er að alvara sé í nýju sambandi."

Ég er nýskilin og er einmitt í þessari stöðu.  Hvað ráðleggur þú mér? Hver eru þessi sérstöku viðhorf íslendinga?  Hvaða áhrif hafa þau á börnin?

Einlæg kveðja,

 Viktoría

[Inga Lára Helgadóttir, 1.1.2008 kl. 20:40]

Takk fyrir góða færslu Dögg, eins og vanalega hefur þú margt til málanna að leggja og þetta var mjög góður pistill hjá þér.

Gleðilegt ár og gangi þér allt í haginn,

Inga Lára Helgadóttir 

[Dögg Pálsdóttir, 2.1.2008 kl. 22:50]

Sæl Viktoría. Hin sérstöku viðhorf sem ég vísa hér til er sú staðreynd að foreldrar hér á landi virðast margir mjög fljótir að stofna til kynna við nýjan aðila eftir skilnað og gefa sér í raun ekki tíma til að jafna sig á því áfalli sem skilnaður er. Og börnunum er strax blandað inn í þennan nýja kunningsskap því oft er nýr karlmaður eða ný kona flutt inn til foreldrisins áður en við er litið. Svo er bara treyst á Guð og lukkuna með að þetta nýja samband haldi - sem það auðvitað oft gerir ekki. Skilnaður er nægilega sársaukafullur fyrir börn þó ekki sé verið að troða upp á þau nýjum vini eða vinkonu mömmu og pabba og ætlast til að þeim líki vel við viðkomandi. Börn eiga ekki að þurfa að kynnast vini eða vinkonu mömmu eða pabba fyrr en foreldrarnir sjálfir eru nokkuð viss í sinni sök varðandi möguleika sambandsins til framtíðar. Tímann sem börnin eru hjá hinu foreldrinu má nota til að rækta nýtt samband í friði og ró og láta á það reyna. Ég geri mér grein fyrir að þetta eru sjálfsagt gamaldags viðhorf - en gagnvart börnunum eru þau farsælust. Það er sögð saga af tveimur drengjum á leikskóla. Einn morguninn kom maður með annan drengjanna á leikskólann. Þegar maðurinn var farinn spurði hinn drengurinn félaga sinn: Var þetta pabbi þinn? Félaginn svaraði já og þá sagði hinn: Einu sinni var pabbi þinn pabbi minn. Mér finnst þetta hjartaskerandi saga - hvort sem hún er sönn eða ekki þá er kjarninn í henni skýr. Bkv. Dögg.